In de zomer van vorig jaar visualiseerde ik het nieuwe boek van Haruki Murakami: de stad en zijn onvaste muren. In de maanden daarna heb ik drie andere romans op eenzelfde manier gevisualiseerd.

Het enkelvoudige werk veranderde daarmee in een reeks. Dat bracht een interessante uitdaging met zich mee.


Een reeks visualisaties

Laten we het beeld van het eerste boek erbij nemen:

Dit boek telt 70 hoofdstukken. Deze veelvoud van 7 resulteert in 7 bij 10 blokjes (die ik in dit project shoji noem). Het beeld vormt zo een mooie rechthoek.

Ik had de naïeve hoop dat de andere boeken ook een zevenvoud aan hoofdstukken zouden hebben.

Dat is niet zo:

  • 1Q84 telt 79 hoofdstukken
  • Kafka op het strand telt 51 hoofdstukken
  • De opwindvogel kronieken telt 72 hoofdstukken

Als ik zeven hoofdstukken per regel aan zou houden, zou er onderaan een incomplete regel staan. Geen ramp, maar niet ideaal.

Het zijn ook geen getallen met een andere mooie veelvoud. Om tot een soortgelijk beeld te komen zou 7 ideaal zijn en anders een getal van soortgelijke grootte. Iets als 6 of 8. Maar: 79 is een priemgetal; 51 valt wel te verdelen, maar niet met iets in de buurt van 7; en 72 is een veelvoud van 8 (dat zou qua beeld nog in de buurt kunnen komen van 7).

Dit kon wel eens lastig worden.


Zeven hoofdstukken per regel

Daarom besloot ik een regel voor mijn project op te stellen: ‘de zeven hoofdstukken per regel’-regel.

Het is een regel die voortkomt uit het eerste werk van het project. Zo heeft het eerste werk invloed op alle andere werken. Dat vind ik symbolisch mooi en er ontstaat daarmee (hopelijk) een gevoel van een reeks.

Maar deze regel maakt het niet meteen makkelijk, want:

Hoe visualiseer je een niet-zevenvoud met een zevenvoudig systeem?

Het mooie aan persoonlijke projecten is dat je vrij kan omgaan met je regels.

Er is iets simpels wat ik kan doen: de shoji staan in het eerste werk op volgorde van de hoofdstukken. Hoofdstuk 1 staat links bovenin en daarop volgen van links naar rechts, regel voor regel de andere hoofdstukken. Ik kan bij de andere boeken een shoji op een andere plaats zetten dan waar deze zou moeten staan, bijvoorbeeld door een of meerdere witruimtes creëren. Ik sla zo als het ware een plek over. Zo ontstaat er wellicht een gebalanceerd beeld, ook al heb ik geen zevenvoud aan shoji om mee te werken.

Ik leg je uit wat ik bedoel a.d.v. de drie toegevoegde boeken.


1Q84

Dit boek telt 79 hoofdstukken. Als we in zevenvouden spreken, gaat dit om 7 x 11 + 2 hoofdstukken.

De twee ‘extra’ hoofdstukken zie je terug als de shoji bovenin (hoofdstuk 1) en onderin (hoofdstuk 79). Deze plaatsing is niet willekeurig. Ze staan symbool voor Tengo en Aomame, twee personages uit het boek die elkaar zoeken.


Kafka op het strand

Voor dit boek moest ik aan de slag met 51 hoofdstukken, ofwel 7 x 7 + 2.

Ik ging hier wat vrijer mee om. Het boek kent twee nummerloze hoofdstukken. Deze hebben de titel de jongen die kraai wordt genoemd. In het beeld hieronder staan de shoji bovenin en de eerste in de losstaande vorm daaronder voor deze twee hoofdstukken. Daaronder volgen de genummerde hoofdstukken.

Het beeld heeft wat weg van een gebouw, wat symbool zou kunnen staan voor de bibliotheek in het boek.


De opwindvogel kronieken

In dit laatste boek had ik 72 hoofdstukken om mee te spelen, ofwel 7 x 10 + 2.

Ik besloot hier om vijf legen ruimtes toe te voegen om zo een abstract beeld van een groot gebouw te creëren. De hoofdpersoon gaat zo’n gebouw in voor een behandeling.


Nieuwsgierig?

Naast de vorm, paste ik ook de kleur aan. Iedere kleur is gebaseerd op een element uit het verhaal. Waar het bij de eerste (grijsachtig lavendel) een gevoelsmatige associatie was met het boek, is er bij de latere versies een directer verband.

Je kan hierachter komen door de boeken te lezen. Dat is een hele klus én een groot plezier.

(Of je kan de toelichting per visualisatie lezen op de projectpagina.)