Welke data ik visualiseer als ik data over Haruki Murakami visualiseer

een traag datakunst project van Erik Driessen


Dit project is een eerbetoon aan het werk van Haruki Murakami. Het visualiseert het ritme van zijn boeken met versimpelde shoji vormen (Japanse schuifdeuren).

Iedere shoji staat voor een hoofdstuk en de deuren openen zich meer of minder aan de hand van de hoofdstuklengte.

Voor het hoofdstuk dat de meeste pagina's telt gaan de deuren volledig open. De deuren gaan deels open voor kortere hoofdstukken.

Het project bevat op dit moment vier romans van Haruki Murakami: de stad en zijn onvaste muren, 1Q84, Kafka op het strand en de opwindvogel kronieken.

(De kleurloze Tsukuru Tazaki en zijn pelgrimsjaren staat gepland voor 2026.)

Je kan het project op twee manieren ervaren: door de visualisaties per boek te bekijken of door de trage animaties te bekijken.

Het waarom van het project lees je hier.


Visualisaties per boek

Hieronder zie je de visualisaties van de boeken. Naast de Japanse boeken en Japanse schuifdeuren, komen de kleuren uit het kleurenboek A Dictionary of Colour combinations (vol. 2) van de Japanse ontwerper Sanzo Wada.

Bij iedere visualisatie staat een korte toelichting.


Stad

De eerste shoji visualisatie die ik maakte is gebaseerd op de stad en zijn onvaste muren. De 70 hoofdstukken vormen een mooi grid van 7 bij 10 shoji. De kleur - grijsachtig lavendel - komt van de Japanse ontwerper Sanzo Wada. Ik koos deze kleur omdat ik het intuïtief vond passen bij de hoofdpersoon: een fijn persoon (lavendel) die ergens voelt dat er iets mist (grijsachtig).

datavisualisatie haruki murakami de stad en zijn onvaste muren

Maan

Deze visualisatie is gebaseerd op 1Q84. Bij de latere visualisaties hield ik vast aan het grid van 7 shoji per regel. Dit zorgt voor een uitdaging. Zo heeft dit boek 79 hoofdstukken: 7x11 + 2. Ik koos ervoor om die twee op te splitsen en er één boven- en onderaan te zetten. Zo staan ze symbool voor Tengo en Aomame die elkaar zoeken. De kleur - nacht groen - behoeft geen uitleg voor de lezer.

datavisualisatie haruki murakami 1Q84

Kafka

Gebaseerd op Kafka op het strand. Hier brak ik het grid van 7 shoji per regel op o.b.v. de nummerloze hoofdstukken met de titel de jongen die kraai wordt genoemd. De kleur - oranje geel - is geïnspireerd op het strand.

datavisualisatie haruki murakami kafka op het strand

Vogel

Gebaseerd op de opwindvogel kronieken. Het grid is ditmaal zo opgebroken om het totaalbeeld de indruk van een hoog gebouw mee te geven. Dit staat symbool voor het gebouw waar de hoofdpersoon in het verhaal binnengaat. De kleur - Engels rood - komt van de kleur van Malta's hoed.

datavisualisatie haruki murakami de opwindvogel kronieken

Bel

Gebaseerd op de moord op Commendatore. Het grid is opgebroken o.b.v. de twee delen (ieder 32 hoofdstukken). In het midden staat de proloog. Dit beeld symboliseert de holte in het bos en de splitsing staat symbool voor de rivier die de hoofdpersoon moet oversteken. De kleur - Nijl blauw - symboliseert eveneens deze rivier.

datavisualisatie haruki murakami de moord op commendatore

De stad print

Wil je er een 'in het echt' zien? De visualisatie van de stad en zijn onvaste muren hangt als print in het creatieve koffiecafé BUUTVRIJ in Tilburg.

foto van erik met print de stad en zijn onvaste muren

Animaties

De trage animaties bieden een unieke manier om de shoji visualisatie te zien ontstaan.

Iedere animatie bouwt op naar de visualisaties: de animatie legt eerst het grid uit, vervolgens opent het de deuren van de shoji hoofdstuk voor hoofdstuk. Als het daarmee klaar is, verbergt het na enige tijd het grid. Daarna start de animatie opnieuw.

De animatie is losjes gebaseerd op de intuïtieve schrijfstijl van Haruki Murakami. Het grid komt pseudo-willekeurig in beeld, alsof er onbewust een verhaal ontstaat. Vervolgens gaat iedere shoji op volgorde open. Haruki Murakami begint met schrijven als een verhaal zich aandient en laat het verhaal al schrijvende ontwikkelen, hij denkt niet uit waar het uit moet komen.

Daarnaast is de volgorde van de animatie zoals gezegd pseudo-willekeurig. Deze willekeur is gebaseerd op het "schudden van gegevens" zoals dat beschreven wordt in hard-boiled wonderland en het einde van de wereld.

Hieronder zie je een trage datakunst animatie. Deze animatie is gebaseerd op de roman de stad en zijn onvaste muren en duurt ca. 7 minuten.

Via de links hieronder kan je deze animatie en de animaties van andere boeken bekijken als losstaande applicatie. Ze schalen mee op ieder scherm, dus je kan ze bekijken op je laptop, mobiel of bioscoopscherm (als je die hebt).


Video's

Bekijk je de animaties liever als video? Je opent de afspeellijst op youtube hier.


oorsprong, aantal pagina's, meer details

Het idee voor dit project ontstond tijdens mijn zomervakantie in 2024. Nadat ik de stad en zijn onvaste muren las, ontstond een toenemende behoefte om een datavisualisatie project te maken over het boek. Het eerste resultaat van deze behoefte was een statische versie van de shoji visualisatie.

In gesprekken met anderen leerde ik dat het beeld past bij het type romans van Haruki Murakami en besloot ik om meer boeken toe te voegen.

Ik gebruik een eenvoudige dataset voor dit project: het aantal pagina's per hoofdstuk. Met code bereken ik de relatieve lengte van een hoofdstuk binnen de context van het boek. Deze relatieve lengte (bijv. 42%) bepaalt hoever de deuren van een shoji opengaan. Het heeft ook enige invloed op de animatietijden.

De volgorde van de animatie is pseudo-willekeurig en is gebaseerd op het "schudden van gegevens" zoals dat beschreven wordt in hard-boiled wonderland en het einde van de wereld.

Ik koos daarnaast voor een trage animatiesnelheid, omdat ik dat vind passen bij Murakami's romans en om een persoonlijke reden: we leven in een tijd van steeds snellere veranderingen en ik werk soms graag de andere kant op, aan traag, langzaam-veranderend werk; dingen die minuten van je aandacht vragen in plaats van secondes.

De boeken die deel uitmaken van dit project zijn de Nederlandstalige uitgaves van de dikkere romans van Haruki Murakami.


Hallo!

Wil je hallo zeggen? Dat kan hier.


Een dankwoord

Dit is een poging om de mensen die aan dit project hebben bijgedragen te bedanken.

Allereerst zou dit project nooit ontstaan zijn als Haruki Murakami niet was gaan schrijven. Dankjewel Mr. Murakami. Ook de vertalers bij Atlas Contact wil ik bedanken. Dankzij hen kon ik de boeken in het Nederlands lezen.

Er zijn daarnaast een boel personen die een minder directe invloed hebben gehad. Sommige dingen vonden ergens in het verleden plaats en duwde me onbedoeld in de richting van dit project.

Zo is er Chip Kidd, de ontwerper van de kaft van de Amerikaanse uitgave van 1Q84. Via hem leerde ik voor het eerst over Haruki Murakami. Daarnaast noemde Adam Savage (voormalig Myth Buster) het boek als een van zijn favoriete boeken. Als boeken twee keer op mijn pad komen, voel ik een drang om ze te lezen.

Op technisch vlak waren er een paar belangrijke personen. Ralf van Lieshout en Michiel Houben ondersteunde me bij mijn afstudeeropdracht in 2012, waarbij ik uiteindelijk met de programmeertaal (javascript & d3.js) zou werken die ik hier ook gebruik. (Later leerde ik dat Ralf ook een Murakami-liefhebber is.) Daarnaast introduceerde Thom Hopmans me jaren terug in de wereld van de een tweede programmeertaal (python) die ik voor dit project gebruik.

Tot slot zijn er allerlei personen die de tijd namen om met mij te praten over mijn project. Ik ben langsgelopen bij een aantal boekenwinkels, winkels en een koffiezaak in Tilburg. Bij boekhandel Livius kreeg ik waardevolle feedback en bij het koffiecafé Buutvrij mocht ik een print ophangen.

Tot slot een extra bedankje richting mijn vrouw. Ze duwt het project altijd in een goede richting. En belangrijker nog: ze gaf me de de stad en zijn onvaste muren als verrassing cadeau. Zonder dat boek, dat ik op het juiste moment las om het idee te laten ontstaan, was dit project nu niet waar het is.


Privacy: Ik houd je (een beetje) in de gaten. Maar ik doe dat voorzichtig. Lees hier welke informatie ik vastleg op deze website.